نویسنده در این اثر پژوهشی کوشیده تا در سایه واکاوی شرایط فرهنگی و اجتماعی عصر دوم امامت، از جلوه‌های نقش‌آفرینی بانوان شیعه در صحنه اجتماع و تأثیرهای فرهنگی آنان پرده بردارد و ضمن ارائه الگویی درست از حضور اجتماعی، فرهنگی و سیاسی زنان، ابعاد گوناگون نقش خطیر این بانوان را در پایایی مکتب تشیّع اثناعشری نشان دهد و بگوید در متن فرهنگی-سیاسی قرن‌های دوم و سوم، بانوان شیعه و به‌ویژه بانوان نزدیک به خاندان امامت، چگونه در سایه همکاری با امامان معصوم (ع) به منزلت اجتماعی شایسته‌ای دست یافتند.

امامان معصوم (ع) اصلی‌ترین عامل رشد و ارتقای هویتی زنان آن روزگار بوده‌اند و آموزش علمی و دینی کنیزان و بانوان، سیره مستمر آنان شمرده شده است. در این دوره، منابع تاریخی از بانوان بسیاری یاد می‌کنند که هرکدام به فراخور اوضاع سیاسی- اجتماعی زمان خود، گام‌های استواری در حفظ و گسترش مکتب تشیّع برداشتند. واکاوی این اسامی، به‌همراه دقت در شرایط زمانی و رخدادهای تاریخی عصرشان، الگویی صحیح و ارزشمند از حضور اجتماعی زنان و فعالیت‌های فرهنگی، تبلیغی و سیاسی ایشان در عصر امامان معصوم (ع) به‌دست می‌دهد که در مقابل شکل‌های ناصحیح رایج در جامعه کنونی، قابل‌ارائه است.

در این کتاب ده‌ها نفر از بانوان نمونه و برتر عالم شیعه معرفی شده‌اند بانوانی مانند سیده نفیسه و حکیمه دختر امام جواد (ع) بانو ام‌احمد و حضرت معصومه و کنیزانی مانند سعیده، حسنیه، حمیدةالمصفا و حدیث و دیگرانی که در سایه تعامل با ائمه (ع) و حمایت و هدایت آن سرچشمه‌های نور بالیده‌اند.

در بخشی از این کتاب می‌خوانیم؛

از جمله بانوان مؤثر در تایخ اسلام، به ویژه در اواخر امامت امام حسن عسکری (ع) و روزهای آغازین غیبت صغری، بانو حُدیث بود که به جلوه‌های گوناگون فعالیت‌هایش اشاره می‌شود.

حُدیث که بنا بر عادت تغییر اسامی کنیزان، با نام‌های سوسن، سلیل، حریبة و… خوانده شده است، هنگامی که نزد امام هادی (ع) رسید، آن حضرت فرمود: «سلیل از آفت‌ها، گزندها، پلیدی‌ها و ناپاکی‌ها محفوظ است. سپس به سلیل فرمود: به همین زودی خداوند حجت خود را به تو عطا می‌کند که زمین را پر از عدل و داد نماید، پس از آنکه از ظلم و جور لبریز شده باشد.»

حُدیث، بانویی در نهایت ورع و تقوا، و از عارفان و صالحان زمان خود بود؛ تا آنجا که در جایگاه واسطه و باب امام زمان (عج) و شیعیانش قرار گرفت. امام حسن عسکری (ع) نیز به او وصیت کرد و پس از شهادت حضرت، وارث اموال و موقوفات ایشان شد.